Báikenamat ja riektačállin

Dát artihkal gávdno maiddái dárogillii, geahča Stadnamn og rettskriving.

Dárogiela riektačállimis leat mis čállingiela main leat guokte riektačállinnjuolggadusa; girjedárogiella ja ođđadárogiella. Dasa lassin leat mis guovllolaš dahje unnitlohkogielat, sámegiella (máttasámegiella, julevsámegiella, davvisámegiella) ja kvenagiella.

Dárogiella

Ovddeš normerennjuolggadusat báikenamaide, 1912 rájes gitta dassážii go báikenamaid čállinvuogi  njuolggadusat bohte, mearridedje ahte ođđadárogiela riektačállin (riikagiela riektačállin) galggai čuvvojuvvot. Ovdamearkka dihte galggai čállit -vatn ja –skjer miehtá riikka, vaikko daddjojuvvui /vann/ ja /skjær/.

Otná njuolggadusain leat girjedárogiella ja ođđadárogiella ovtta dásis. Váldonjuolggadus lea ahte vuođđun galgá leat báikkálaš árbejuvvon dadjanvuohki ja čállinvuohki galgá čuovvut dárogiela gustovaš riektačállinprinsihpaid (girjedárogiella dahje ođđadárogiella).

Lea eahpeáššálaš earuhit gaskal girjedárogiela ja ođđadárogiela báikenamaid čállinvuogis. Jávrenama Mjøvann Skien gielddas galgá ovdamearkka dihte čállit nie teavsttain mat leat sihke girjedárogillii ođđadárogillii, ja Botsvatn ja Kaldsvatn Bykle gielddas galga fas čállit vatn-sániin.

Máŋggagielat guovllut

Báikenammalága § 11 nuppi oasis daddjojuvvo ahte máŋggagielat guovlluin galget sámi ja kvena namat mat geavahuvvojit olbmuid gaskkas geat ásset bissovaččat dahje geain lea ealáhuslaš čanastupmi báikái, galget leat almmolaš anus dábálaččat, omd. kárttain, šilttain, registariin, ovttas vejolaš dárogiel namain.

§ 4 nammalága njuolggadusain čilge davvisámegiela, julevsámegiela ja máttasámegiela riektačállima geográfalaš viidodaga.

Sámegiela hálddašanguovlu

Sámegiela hálddašanguovlluin galgá namaid vurrolasvuohta leat sámegiella, dárogiella, kvenagiella.

Sámegiela hálddašanguvlui gullet njeallje davimus fylkkagieldda ja dát gielddat (sirrejuvvon fylkkaid mielde):

Finnmark – Finnmárku – Finmarkku:
Guovdageaidnu – Kautokeino, Kárášjohka – Karasjok, Deatnu – Tana, Unjárga – Nesseby, Porsanger – Porsáŋgu – Porsanki (gielddanamma oktan gielddanama maŋŋálasvuođain mearriduvvui ovdal go gustovaš vurrolasvuođanjuolggadus bođii fápmui).

Troms – Romsa – Tromssa
Gáivuotna – Kåfjord – Kaivuono, Loabák – Lavangen, Dielddanuorri – Tjeldsund

Nordland – Nordlánnda:
Aarborte – Hattfjelldal, Hábmer – Hamarøy

Trøndelag – Trööndelage:
Snåase – Snåsa, Raarvihke – Røyrvik, Rosse – Røros

Máŋggagielat fylkka- ja gielddanamat

Troms og Finnmark – Romssas ja Finnmárkkus – Tromssa ja Finmarkku leat golmmagielat namat,  Nordland – Nordlánnda ja Trøndelag – Trööndelagesne lea fas lea guovttegielat namma.

Gielddat main leat guovttegielat namat:

• Vihtta gieldda Finnmárkkus: Guovdageaidnu – Kautokeino, Kárášjohka – Karasjok, Deatnu – Tana, Unjárga – Nesseby, Hammerfest – Hámmerfeasta
• Njeallje gieldda Romssas: Loabák – Lavangen, Gratangen – Rivtták, Harstad – Hárstták, Dielddanuorri – Tjeldsund
• Čieža gieldda Norlánddas: Hábmer – Hamarøy, Fauske – Fuossko, Sortland – Suortá, Aarborte – Hattfjelldal, Evenes – Evenášši, Sørfold – Fuolldá, Rana - Raane
• Guhtta gieldda Trøndelágas: Snåase – Snåsa, Raarvihke – Røyrvik, Namsos – Nåavmesjenjaelmie, Rosse – Røros, Trondheim – Tråante, Levanger – Levanke

Gielddat main leat golmmagielat namat:

• Njeallje gieldda Romssas ja Finnmárkkus: Porsanger – Porsáŋgu – Porsanki, Storfjord – Omasvuotna – Omasvuono, Gáivuotna – Kåfjord – Kaivuono, Nordreisa – Ráisa – Raisi

Dan geažil go sámegiella ja kvenagiella leaba kasusgielat, de galgá geavahit genitivhámi báikenamas go fyllkka ja gieldda namahus (funkšuvdnalasahus) lea mielde.

Máŋggagielat fylkka- gielddanamat (sámegielnamma čuožžu ovddemus gielddain mat leat mielde sámegiela hálddašanguovllu, earret Porsáŋggu gielddas, geahča bajábealde):